…nie dla każdego…

https://szkolazpieklarodem.pl/

Bycie skrybą było najbardziej dochodowym zajęciem. Skrybowie mieli wiele możliwości awansu, a skrybowie, którzy wykazali się szczególnym talentem i umiejętnościami, mogli nawet wznieść się na stanowisko wezyra, które ustępowało tylko królowi. Jeśli król był słaby, wezyrat mógł być odskocznią do tronu. Rola wezyra była potężna i różnorodna; cały pałac i jego wewnętrzne operacje znajdowały się pod kontrolą wezyra. Wezyr był również odpowiedzialny za bezpieczeństwo króla i bezpieczeństwo Egiptu, co oznaczało, że pod jego kontrolą znajdowała się również policja. Ponadto wezyr przewodniczył sądowi prawnemu (kenbet) i zajmował się codziennymi prośbami ludu, zwykle dotyczącymi drobnych przestępstw lub wykroczeń. W sprawach prawnych wezyr pełnił funkcję sędziego, skazując i wymierzając kary w imieniu króla. Skrybowie z mniejszymi ambicjami lub władzą nadal byli zajęci, ponieważ tylko 1–5 procent starożytnego Egiptu było piśmiennych. W pewnym momencie większość ludzi potrzebowała usługi skryby w przypadku listów osobistych lub prawnych, rachunków lub petycji prawnych. Skrybowie byli zasadniczo urzędnikami państwowymi i byli dobrze opłacani za swoją pracę. Większość skrybów mieszkała w wiosce, w której mieszkali, i świadczyła usługi każdemu, kto o to poprosił. Pobierali ustaloną stawkę za usługi lub stawkę zwolnioną w zależności od zamożności jego klienta. Umowy były ustne, więc historycy nie wiedzą, jakie były opłaty i należności. Mógł być jeden skryba na wioskę lub kilku skrybów, którzy płacili sobie nawzajem opłaty za usługi.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Próba wyboru kariery jako współczesna osoba dorosła jest wystarczająco trudna, ale robienie tego w wieku 9 lat wydaje się nierealne. (W wieku 9 lat chciałam zostać księżniczką – i żadna edukacja nie może na to pomóc!) Jednak egipskie dziewięciolatki podjęły tę monumentalną decyzję. W Nowym Królestwie wojskowi i profesja skrybów zaciekle rywalizowali o najlepszych i najzdolniejszych w Egipcie. Dla wielu chłopców życie żołnierza wydawało się bardziej efektowne niż jakikolwiek inny styl życia. Żołnierzom obiecano chwałę, zagraniczne podróże i uznanie ze strony króla, podczas gdy zawód skryby oferował wiedzę, bogactwo i spokojne życie bez wysiłku fizycznego. W rzeczywistości jeden tekst zatytułowany Miscellanies przemawiał do słabszych, niewysportowanych chłopców, którzy chcieli wstąpić do wojska, ale nie nadawali się fizycznie, mówiąc: Bądź skrybą! Twoje ciało będzie gładkie, a ręka miękka. Nie będziesz migotać jak płomień, jak ci, których ciało jest słabe. bo nie ma w tobie kości człowieka. Jesteś wysoki i chudy. Gdybyś podniósł ładunek, aby go unieść, zachwiałbyś się. Twoje stopy strasznie by się ciągnęły, brakuje ci siły. Jesteś słaby we wszystkich swoich kończynach, biedny w ciele. Postaw na bycie skrybą — wspaniały zawód, który ci odpowiada. Egipcjanie otwierali wiele karier. Świetny tekst zatytułowany Satyra handlu wymienia wiele zawodów – i wady każdego z nich. Jak nakreślono w tym tekście, kariery dzieliły się na cztery główne kategorie: praca fizyczna, administracja, kapłaństwo i wojsko. Oczywiście niektórzy ludzie byli ograniczeni statusem i bogactwem, w jakiej karierze się znajdowali. Ale z drugiej strony nie było bezrobocia, ponieważ rolnictwo i prace budowlane zawsze wymagały wykonania.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Próba wyboru kariery jako współczesna osoba dorosła jest wystarczająco trudna, ale robienie tego w wieku 9 lat wydaje się nierealne. (W wieku 9 lat chciałam zostać księżniczką – i żadna edukacja nie może na to pomóc!) Jednak egipskie dziewięciolatki podjęły tę monumentalną decyzję. W Nowym Królestwie wojskowi i profesja skrybów zaciekle rywalizowali o najlepszych i najzdolniejszych w Egipcie. Dla wielu chłopców życie żołnierza wydawało się bardziej efektowne niż jakikolwiek inny styl życia. Żołnierzom obiecano chwałę, zagraniczne podróże i uznanie ze strony króla, podczas gdy zawód skryby oferował wiedzę, bogactwo i spokojne życie bez wysiłku fizycznego. W rzeczywistości jeden tekst zatytułowany Miscellanies przemawiał do słabszych, niewysportowanych chłopców, którzy chcieli wstąpić do wojska, ale nie nadawali się fizycznie, mówiąc: Bądź skrybą! Twoje ciało będzie gładkie, a ręka miękka. Nie będziesz migotać jak płomień, jak ci, których ciało jest słabe. bo nie ma w tobie kości człowieka. Jesteś wysoki i chudy. Gdybyś podniósł ładunek, aby go unieść, zachwiałbyś się. Twoje stopy strasznie by się ciągnęły, brakuje ci siły. Jesteś słaby we wszystkich swoich kończynach, biedny w ciele. Postaw na bycie skrybą — wspaniały zawód, który ci odpowiada. Egipcjanie otwierali wiele karier. Świetny tekst zatytułowany Satyra handlu wymienia wiele zawodów – i wady każdego z nich. Jak nakreślono w tym tekście, kariery dzieliły się na cztery główne kategorie: praca fizyczna, administracja, kapłaństwo i wojsko. Oczywiście niektórzy ludzie byli ograniczeni statusem i bogactwem, w jakiej karierze się znajdowali. Ale z drugiej strony nie było bezrobocia, ponieważ rolnictwo i prace budowlane zawsze wymagały wykonania.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Zachowało się wiele materiałów dydaktycznych, które wiele mówią o codziennej edukacji dzieci. Egipskie dziecko zwykle rozpoczynało naukę w szkole w wieku około 5 lat i zaczynało od 3 R: czytanie, pisanie i arytmetyka. W Egipcie istnieją dwa różne rodzaje języka pisanego – hieroglify i pismo hieratyczne, skrócona wersja hieroglifów. Współcześni badacze historii Egiptu zazwyczaj najpierw uczą się hieroglifów, a następnie przechodzą do pisma hieratycznego, ale starożytni Egipcjanie robili rzeczy odwrotnie:

* Nauczyciel dyktował hieratyczne frazy i zdania.

* Uczeń nauczył się tych zwrotów na pamięć.

* Następnie uczeń zapisywał te zdania na wyczyszczonej drewnianej tablicy poprzez dyktando, a później z pamięci.

* Korepetytor wprowadził poprawki.

* Płytka została wyczyszczona i proces rozpoczął się od nowa.

Ten intensywny program trwał do 9 roku życia, kiedy to dzieci podjęły decyzję o swojej karierze. Niezależnie od tego, jaką karierę wybrali, skutkowało to stażami, które trwały około dziesięciu lat. Praktykanci pracowali u boku profesjonalistów i uczyli się zawodu w pracy, zarabiając pensję. Starożytne egipskie przysłowie: „Ucho chłopca na plecach słyszy, kiedy jest bity” wskazuje, w jaki sposób w starożytnym Egipcie zarządzano edukacją. To z pewnością stawia moje szkolne dni w znacznie lepszym świetle!

https://szkolazpieklarodem.pl/

Chociaż szkoły, jakie znasz dzisiaj, nie istniały, Dom Życia był instytucją, która zapewniała edukację i szkolenie nielicznym wybranym. Do większości świątyń przylegał Dom Życia. Każdy przechowywał pewną liczbę tekstów związanych z tą konkretną świątynią. Termin ten jest często błędnie tłumaczony jako szkoła, uniwersytet, biblioteka lub archiwum. Była to jednak dziwna instytucja, która miała to wszystko, a jednak nie pasowała szczególnie do żadnego z opisów. Chociaż okryta (celowo) tajemnicą, wiadomo o tej instytucji:

* Dom Życia przechowywał wiele tekstów religijnych, które były wykorzystywane do szkolenia księży i ​​lekarzy (więcej informacji o roli lekarzy w Rozdziale 8). Kształcenie się tutaj było wielkim przywilejem, dostępnym tylko dla nielicznych wybranych. Jednak sposób wyboru uczniów pozostaje nieznany.

* Kapłani odpowiedzialni za Dom Życia byli odpowiedzialni za konserwację, kopiowanie i przechowywanie tekstów religijnych. Przechowywane tu teksty były znane na całym świecie. Później autorzy greccy i rzymscy chwalili mądrość zapisaną w tych tekstach. Mówi się, że teksty zawierają informacje o medycynie, ziołach medycznych, geografii, geometrii, astronomii i historii królów.

* Instytucja nie była otwarta dla publiczności. Skrajnie ograniczony dostęp tylko potęgował jego aurę tajemniczości. Wiele opowieści literackich odnosi się do tekstów przechowywanych w Domu Życia, które zawierają informacje o tym, jak mówić językiem wszystkich zwierząt, ptaków i ryb na świecie, a także tekst, który umożliwia czytelnikowi zobaczenie boga słońca. Rzeczywiście potężna rzecz!

https://szkolazpieklarodem.pl/

Szkoła, jak wiesz, nie istniała w starożytnym Egipcie, ale z braku lepszego słowa muszę użyć tego terminu. Szkoły egipskie nie obejmowały dużych budynków, z salami lekcyjnymi i boiskami. Nie było zapachu kredy i na pewno nie było mundurów. W szkołach świątynnych lub pałacowych uczono rodziny królewskiej i wyższej elity, które były prowadzone przez państwo i składały się z wychowawcy i niewielkiej grupy ręcznie wybranych chłopców. Z zapisów wynika, że ​​do szkół przyjmowano szczególnie uzdolnionych chłopców, nawet jeśli pochodzili z rodzin nieelitarnych – więc klasy niższe miały przynajmniej pewną nadzieję. Chociaż niektóre dziewczyny były wykształcone, nie było to normą. Jeśli dziewczyna otrzymała edukacjęi, to nie było w tych państwowych instytucjach. Ponieważ kobiety nie były w stanie zajmować stanowisk administracyjnych, kształcenie dziewcząt wydawało się dla wielu starożytnych Egipcjan zadaniem bezcelowym. Pewien Egipcjanin Ankhsheshonq uwiecznił ten pomysł następującym cytatem: „Instruowanie kobiety jest jak posiadanie worka z piaskiem, którego bok jest rozłupany”. Urocze! Niektóre z tych formalnych szkół świątynnych i pałacowych uczyły określonych zawodów i przyjmowały tylko chłopców z rodzin o określonych zawodach, takich jak skrybowie czy sędziowie. Dzieci opuszczające te szkoły były następnie zatrudniane w administracji centralnej. Dla chłopców nieprzyjętych do elitarnych instytucji edukacyjnych istniały lokalne alternatywy. Chłopcy w większości wiosek nauczyli się jedynie podstawowych umiejętności czytania, jeśli ich ojciec był skrybą – zwykle przygotowując się do objęcia jego miejsca jako skryby. Wiejscy skrybowie także czasami decydowali się na naukę czytania i pisania grup wiejskich dzieci, aby zwiększyć dochody.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Przygotowanie do kariery zawodowej, a czasem jej wybór, było główną częścią wczesnego życia większości Egipcjan, zwłaszcza chłopców. Poniższe sekcje dotyczą edukacji, karier i warunków pracy ogromnej większości starożytnych Egipcjan.

Wychowanie młodych

Dzisiaj najwcześniejsze wspomnienia większości ludzi pochodzą ze szkoły, a w starożytnym Egipcie prawdopodobnie nie było inaczej. Chociaż nie każde dziecko miało szczęście uzyskać formalną edukację, najstarszy syn w większości rodzin poszedł w ślady ojca w wyborze kariery, więc zaczął uczyć się zawodu ojca już w wieku 5 lat (czy to rolnictwo, rzeźbiarstwo, czy administracja). Inni synowie musieli przejść szkolenie zawodowe; to zainspirowało niektóre elitarne rodziny do edukacji swoich dzieci.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Domy w egipskich wioskach były na ogół bardzo proste. Chociaż niektóre były większe od innych (w zależności od bogactwa i statusu właściciela), przeciętny dom w Deir el Medina, Gurob i Amarna składał się z czterech pokoi :

* Frontowy pokój prowadzący od ulicy, który mógł być wykorzystywany jako miejsce spotkań gości.

* Salon, w którym znajdowała się przydomowa kapliczka. (Zobacz Rozdział 9, aby dowiedzieć się więcej o domowych praktykach religijnych.) Rodzina oddawała cześć swoim osobistym bogom lub przodkom.

* Przestrzeń mieszkalna, prawdopodobnie wykorzystywana jako część sypialna, ze schodami na płaski dach lub piętro.

* Kuchnia na tyłach domu, która była otwarta na niebo, aby zapobiec zadymieniu pomieszczenia.

Piwnice pod tylnymi pomieszczeniami służyły jako magazyny żywności. Domy były małe, więc każdy pokój był wielofunkcyjny.

Domy elity, bardziej trafnie opisane jako rezydencje, miały podobny układ jak małe domy, chociaż składały się z kilku małych apartamentów połączonych ze sobą korytarzami, jak pokazano

Dawały one elitarnym właścicielom przywilej oddzielania publicznych od prywatnych kwater rodzinnych. Wiele rezydencji również zawierało

* Sala audiencyjna, w której można witać gości.

* Biuro do prowadzenia działalności.

* Łazienka z zabudowaną kabiną prysznicową (przede wszystkim płyta kamienna i służący z dzbankiem wody) oraz WC (drewniane siedzisko w kształcie podkowy nad miską z piaskiem). Niektóre domy w Pi-Ramzes miały również otwarte do nieba zatopione wanny – aby łapać promienie podczas kąpieli.

* Kwatera dla kobiet, dla prywatności, a nie odosobnienia. Pomieszczenia te zapewniały część mieszkalną, garderobę i miejsce do spania pozostałym domownikom.

Wszystkie domy w starożytnym Egipcie niemal pękały w szwach od ludzi. Rezydencje były prowadzone jak majątki ziemskie. Oprócz właściciela i jego rodziny w tych większych domach mieszkało mnóstwo pracowników, administratorów i służących. Małe domy były jeszcze bardziej zatłoczone. Para z Egiptu mogła mieć do 15 dzieci, mieszkających w jednym czteropokojowym domu. Kiedy mężczyźni się pobierali, ich żony również wprowadzały się do domu; a kiedy żony miały dzieci, dzieci potencjalnie również mieszkały w domu. Nie było niczym niezwykłym, że trzy lub cztery pokolenia – aż 20 osób, głównie dzieci – mieszkały w tych małych domkach. Egipcjanie naprawdę znali znaczenie braku prywatności i przestrzeni.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Układ każdej ocalałej wioski różni się w zależności od tego, czy została zbudowana jako jeden projekt (na przykład dla budowniczych grobowców), czy też mogła rozwijać się w sposób naturalny. Większość wiosek musiała znajdować się w pobliżu Nilu lub kanału, aby zapewnić źródło wody i mieć grunty rolne na żywność, chociaż w przypadku Deir el Medina państwo zapewniło mieszkańcom wodę i żywność. Planiści dla miejsc jednoprojektowych (takich jak Deir el Medina i Amarna) najpierw zbudowali najważniejszy budynek, świątynię lub pałac, a następnie wokół tej struktury wzniesiono elitarne domy. W planowanych wsiach ulice są równo rozłożone, a domy ustawione w równych rzędach. Ale gdy te miasta się rozrastały i rozwijały, domy były rozbudowywane, a nowe mniejsze domy budowano wśród większych rezydencji, niszcząc układ siatki. Naturalnie rozwijające się osady nie są w połowie tak uporządkowane, jak planowane wioski. Osiedle nie dzielą żadne siatki, a ogólny wygląd jest bardziej chaotyczny. Planowane wioski charakteryzują się jednolitością stylu i wielkości domów, podczas gdy w naturalnie rozwijających się wsiach style domów są nieregularne, ponieważ ludzie budowali według gustu i potrzeb.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Większość informacji o starożytnym Egipcie pochodzi z badań i eksploracji grobowców i świątyń. Chociaż te struktury i skarby, które przechowują, są naprawdę fascynujące, badanie tylko grobowców, mumii i skarbów daje stronniczy obraz Egipcjan jako chorobliwego narodu, który miał obsesję na punkcie śmierci. Chociaż umieranie było niezwykle ważne dla Egipcjan, tak samo było z życiem! Aby w pełni zrozumieć tych ludzi, trzeba przyjrzeć się ich wioskom – centrum ich codziennego, codziennego życia. Chociaż grobowce były zbudowane z kamienia i miały przetrwać wiecznie, wioski były wykonane z cegły mułowej i nie miały przetrwać. Na szczęście badacze zidentyfikowali kilka wiosek, które jakoś przetrwały, dostarczając cennych informacji o egipskim stylu życia. Niestety wsie te to głównie specjalne osady zamieszkane przez elitę; jako takie niekoniecznie dają dokładny obraz życia wszystkich Egipcjan, bogatych i biednych. Najważniejsze wsie to:

* Deir el Medina na zachodnim brzegu Nilu w Tebach na południu Egiptu. Amenhotep I z XVIII dynastii zbudował Deir el Medina, aby pomieścić robotników, którzy budowali królewskie grobowce w Dolinie Królów. Wieś była okupowana do końca XX dynastii. Dziś fundamenty wioski są nadal widoczne, w tym schody, piwnice, piece i bogato zdobione grobowce, niektóre praktycznie kompletne z mumiami i skarbami.

* Kahun w regionie Fajum pochodzi z Państwa Środka i został zbudowany, aby pomieścić robotników, którzy zbudowali piramidę Senwosret III, chociaż był zamieszkany przez kilka lat po śmierci króla. Pozostałości w tym miejscu są dość znaczne, z trzema czwartymi fundamentami osady, które przetrwały, pokazując trzy style domów: rezydencje, duże domy i odpowiedniki małych tarasów.

* Pi-Ramzes znajduje się we wschodniej części Delty i był stolicą Ramzesa II z XIX dynastii. Wioska zajmowała obszar około 5 kilometrów, a wykopaliska w tym miejscu odkryły wiele świątyń, pałaców i domów dla elity i ich sług. Pozostałości są bardzo fragmentaryczne, ponieważ wiele cegiełek wykorzystano w późniejszych okresach.

* Avaris, położony bardzo blisko Pi-Ramzesa w Delcie, był stolicą królów Hyksosów od drugiego okresu pośredniego. W tym miejscu mieszkało wielu Azjatów (głównie z Palestyny, Syrii i Kanaanu), co odzwierciedlał wiejski styl świątyń i domów.

* Amarna, mniej więcej w połowie drogi między Kairem a Luksorem, była domem Echnatona z XVIII dynastii. Wieś rozciąga się na długości około 7 kilometrów i obejmowała szereg pałaców i świątyń, a także koszary wojskowe, dwie dzielnice osadnicze i wioskę robotniczą podobną do Deir el Medina. W tym miejscu znaleziono tak wiele szczątków archeologicznych, że jest ono często używane jako plan dla wszystkich egipskich osad.

Możesz odwiedzić Deir el Medina na zachodnim brzegu w Luksorze i zobaczyć układ całej osady. Bardziej żądni przygód turyści mogą odwiedzić Amarnę w środkowym Egipcie. Archeolodzy zrekonstruowali kilka przykładowych budynków, aby oddać sedno tego, jak mogło wyglądać.