Miesiąc: wrzesień 2024

https://szkolazpieklarodem.pl/

Świątynie były nie tylko „domem boga”, w którym kapłani czcili i czcili posąg boga, ale także były centrami gospodarczymi miast. Większość świątyń była utrzymywana przez własne majątki, które król lub zamożni członkowie społeczności dawali świątyniom w zamian za błogosławieństwo boga. Ta ziemia rolna została wydzierżawiona rolnikom, którzy płacili świątyni jedną trzecią swoich plonów jako czynsz. Duża część tych dochodów była redystrybuowana w formie racji żywnościowych (płac) dla wojska, urzędników (zasadniczo każdego, kto zajmował stanowisko w rządzie lub kapłaństwie) oraz na budowę królewskich świątyń i grobowców.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Rola króla w świątyni zaczynała się od momentu wybrania lokalizacji (i często sam wybierał lokalizację). Jak wyjaśnia sekcja „Budowa świątyni” wcześniej w tym rozdziale, większość świątyń została zbudowana w starszych świętych miejscach, co często wymagało rozebrania starszej świątyni, która pierwotnie tam stała. Po oczyszczeniu terenu król wykonał dziesięć rytuałów założycielskich:

1. Ustalenie planu budynku poprzez „rozciągnięcie sznurka”. Był to najważniejszy rytuał i towarzyszyła mu bogini pisma Seshat. Podczas tego rytuału król wbił kołek w ziemię w miejscu, w którym miał być każdy róg, a następnie ciągnął sznur między kołkiem, aż utworzył się zarys świątyni.
2. Oczyszczanie terenu poprzez posypywanie gipsu.
3. Kopanie pierwszego rowu fundamentowego. Wykop wykopano aż do osiągnięcia naturalnego zwierciadła wody.
4. Wsypywanie piasku do pierwszego wykopu fundamentowego. To kopiec stworzenia wystający z pierwotnych wód na dnie wykopu.
5. Formowanie pierwszych cegieł.
6. Pozostawienie osadów fundamentowych w narożach konstrukcji. Złoża te są zróżnicowane i składają się z ceramiki, żywności modelowej, narzędzi modelowych, a czasami biżuterii.
7. Rozpoczęcie prac budowlanych.
8. Oczyszczenie gotowej świątyni. Bez wątpienia wiązało się to z modlitwami i zaklęciami.
9. Przedstawienie świątyni jej bóstwom. Król umieścił posąg boga w kapliczce na tyłach świątyni. Posąg był centrum całej świątyni. Chociaż świątynia mogła umożliwiać oddawanie czci licznym bóstwom, każda świątynia miała bóstwo pierwszorzędne. (Na przykład, chociaż Amon, Mut, Chonsu, Montu, Ptah, Opet i Amum są czczeni w Karnaku, głównym bóstwem jest Amon. Dlatego posąg Amona jest najważniejszy w tym miejscu.)
10. Składanie ofiary bogom, którzy teraz mieszkali w świątyni. Te ofiary były prawdopodobnie w postaci gęsi lub wołów.

Ponieważ te rytuały są zapisane tylko w formie listy, dokładne poznanie, z czego składał się każdy rytuał, jest trudne, jeśli nie niemożliwe.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Król był oficjalnie arcykapłanem wszystkich kultów w każdej świątyni w Egipcie i oczekiwano, że wykona wszystkie niezbędne rytuały w celu utrzymania porządku kosmicznego, czyli Maat. (Dalsze omówienie Maata znajdziesz w rozdziale 9.) Jeśli królowi nie uda się przebłagać bogów, kraj pogrąży się w chaosie, czego skutkiem będzie głód, powodzie lub inwazja. Gdybym miał taką presję, to bym ją delegował – i ta strategia jest dokładnie tym, czym król podążał ze swoimi arcykapłanami. W miejsce króla pracował arcykapłan każdej świątyni. Wszystko, co robił kapłan, odbywało się w imieniu króla. Za każdym razem, gdy król był obecny w świątyni, arcykapłan był zwalniany ze swojej roli, choć na krótko, umożliwiając królowi pełnienie obowiązków arcykapłana.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Święto Pijaństwa obchodzono co roku w Deir el Medina na cześć bogini o krowiej głowie, Hathor, damy pijaństwa. Celem obchodów było wypicie jak największej ilości piwa i wina w ciągu pięciu dni. Raczej jak Dzień Świętego Patryka – przez większą część tygodnia! Teksty z Deir el Medina szczegółowo opisują festiwal:

Przyjdź, Hathor, która pożera chwałę, bo pokarmem jej pożądania jest taniec, która świeci na święto w czasie oświecenia, która jest zadowolona z tańca w nocy. Chodź! Pijani celebranci bębnią dla ciebie podczas chłodu nocy.

Wygląda na to, że impreza trwała do późnych godzin porannych z mnóstwem tańców – jak to zwykle bywa w przypadku pijanych celebransów. Egipcjanie wierzyli jednak, że pijaństwo związane z tym świętem było sposobem na osiągnięcie odmiennego stanu, który umożliwiał czcicielom zobaczenie boskości lub otrzymanie przesłań od bogini. Jeśli wypijesz wystarczająco dużo, kto wie, co może się stać?

https://szkolazpieklarodem.pl/

Świątynia była również miejscem wielu festiwali i procesji, które umożliwiały zwykłym ludziom, zwykle pozbawionym dostępu do świątyni, odwiedzanie świątyni i uczestniczenie w nabożeństwach. Zapisy wskazują, że każdego miesiąca odbywało się do dziesięciu procesji, dzięki którym ludzie mogli zobaczyć świętą korę i być może otrzymać błogosławieństwa i wskazówki od kapłanów. Podczas świąt i procesji pracownicy świątyni często rozdzielali dodatkowe racje żywnościowe, aby ludzie mogli ucztować i świętować w dobrym stylu, a także cieszyć się obowiązkowym dniem wolnym od pracy. Święta przyniosły korzyści nie tylko mieszkańcom wioski, ale także mniejszym świątyniom. Posągi bóstw z większych świątyń, takich jak świątynia Karnak czy Luksor, podróżowały do ​​mniejszych. Aby zapewnić, że bóg zostanie odpowiednio przyjęty, większe świątynie wspierały ekonomicznie mniejsze świątynie, co przyniosło ogromne korzyści pracującym tam kapłanom.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Wszystkie działania świątyni koncentrowały się wokół świętej figury w sanktuarium na tyłach świątyni. Ten posąg był malutki – może miał tylko 30 centymetrów wysokości – i był wykonany ze złota lub pozłacanego drewna. Niestety żaden z tych posągów nie przetrwał, ale kapliczki, w których zostały umieszczone, przetrwały i wskazują, jak małe były posągi. Najważniejszym rytuałem był pierwszy tego dnia. Tuż przed świtem cały personel świątyni wstał, oczyścił się i przygotował jedzenie na wyszukane śniadanie dla posągu. Do typowych obowiązków należało pieczenie chleba i ciast miodowych, ubój zwierząt oraz układanie owoców i warzyw na tackach. Posiłek został następnie ofiarowany posągowi. Podobny rytuał przygotowania posiłku powtórzono o zmierzchu, kiedy posąg był kładziony do łóżka. Przez cały dzień ksiądz godzinny ofiarował bogu różne cogodzinne modlitwy. Kapłan godzin odmierzał czas, obserwując słońce i używając zegarów wodnych, które były zasadniczo miskami z otworami, które mierzyły czas ilością wody, która odpłynęła.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Świątynie były ruchliwymi i tętniącymi życiem miejscami. Chociaż świątynie były zamknięte dla zwiedzających, rytuały w środku były bardzo ważne.

https://szkolazpieklarodem.pl/

Na szczęście dla współczesnych zwiedzających i historyków, wielu królów opisało na ścianach i papirusach swoje metody dekoracji świątyń i ich znaczenie. Te zapisy dają pewne wyobrażenie o  splendor, który kiedyś istniał w tych rozległych, a teraz jałowych miejscach. Na przykład dekoracja trzeciego pylonu w Karnaku opisana przez Amenhotepa III pokazuje, że malowanie i rzeźbienie to dopiero początek:

Król dodał pomnik dla Amona, czyniąc dla niego bardzo wielką bramę przed twarzą Amona-Re, Króla Bogów, ozdobioną złotem w całym tekście. [Na jego drzwiach] święty obraz z głową barana, inkrustowany lapis lazuli, jest ozdobiony złotem i drogocennymi kamieniami: to samo nigdy się nie powtórzy. Po obu stronach stoi stela z lapis lazuli. Jego pylony sięgają nieba jak cztery filary nieba: jego maszty, ozdobione elektrum, lśnią jaśniej niż niebo.

Bogactwa wymienione w tym opisie już dawno zostały ograbione i odebrane – jeśli kiedykolwiek istniały. Opis może być czystą propagandą, by rozdmuchać pobożność króla. Dla starożytnych Egipcjan, gdy coś zostało zapisane hieroglifami, uważano, że zostało stworzone przez bogów i stało się rzeczywistością. Gdyby tylko takie długopisy były dostępne w dzisiejszych sklepach .

https://szkolazpieklarodem.pl/

Ponieważ świątynia reprezentuje wszechświat, sufity zawsze były ozdobione obrazami związanymi z niebem, a dekoracje w pobliżu podłogi były zawsze z bagien. Filary często przedstawiały rośliny, tworząc kamienny wszechświat rozpoznawalny dla wszystkich. Zarówno świątynie kultowe, jak i pogrzebowe charakteryzowały się tymi samymi kategoriami ozdobników artystycznych, w tym przedstawieniami

* Czynności rytualne, takie jak rytuały świątynne, procesje i ofiary.

* Działania historyczne, takie jak bitwy, procesje (wojskowe lub religijne), uroczystości koronacyjne, święte sceny narodzin i traktaty dyplomatyczne.

* Sceny środowiskowe, które zostały zastosowane do niektórych elementów architektury świątyni i zawierały przedstawienia nieba, bagien, flory i fauny.

* Składanie ofiar bogom.

Chociaż poprzednie kategorie są ładnie oznaczone, wiele zachowanych obrazów czasami należy do więcej niż jednej kategorii. Na przykład procesje religijne lub ofiary są zarówno czynnościami rytualnymi, jak i historycznymi, ponieważ były prawdziwymi wydarzeniami. Obrazy były strategicznie rozmieszczone w całej świątyni i chociaż artyści mieli dużą swobodę co do treści obrazów, lokalizacja była często z góry ustalona. Na przykład:

* W sanktuarium znajdowały się obrazy ofiar składanych do sanktuarium na świętej korze.

* W świątyniach znajdowały się wizerunki ofiar składanych różnym bogom przez króla.

* Parapety zostały ozdobione wizerunkami promieni słonecznych.

* Sufity zostały pomalowane gwiazdami lub ptakami, aby reprezentować niebo.

* Sklepy spożywcze były udekorowane wizerunkami utuczonych wołów gotowych do uboju.

* Trasy procesji przedstawiały procesję w toku.

* Pylony i zewnętrzne ściany ozdobiono brutalnymi scenami przedstawiającymi króla bijącego wrogów w bitwie lub paradującego w skrępowanych jeńcach. Te wizerunki miały odstraszać wrogów chcących wyrządzić szkodę świątyni, Egiptowi lub królowi.

W salach, które nie miały określonej funkcji, prezentowane były różnorodne obrazy, w tym wydarzenia historyczne, takie jak wyprawy, koronacje, czy publiczne procesje wojskowe. Na przykład w świątyni Edfu ściany posłużyły jako archiwalne dokumenty rejestrujące historię budowy świątyni oraz kalendarze festiwalowe.

https://szkolazpieklarodem.pl/

W dekoracji świątyni zastosowano dwa rodzaje reliefów:

* Wypukły (bas) relief, w którym tło zostało wycięte, pozostawiając obraz wypukły. Było to bardzo czasochłonne i ograniczone do minimum. Częściej występowała na ścianach wewnętrznych.

* Zatopiony relief, w którym obiekt został odcięty od tła. Szybki do wykonania, ten rodzaj reliefu był bardziej powszechny, zwłaszcza na ścianach zewnętrznych.

Ramzes II wymyślił sposób rzeźbienia, który wyglądał jak delikatniejsza wypukła płaskorzeźba, ale w rzeczywistości był szybkim i łatwym zatopionym reliefem. Wiązało się to z wyrzeźbieniem bardzo głębokiej linii wokół krawędzi obrazów, co daje wrażenie wypukłego reliefu. Rysunek 12-4 pokazuje przykład tej techniki rzeźbienia. Po ukończeniu rzeźbionych obrazów malowano je w wyszukanych kolorach. Farba dodała także drobne szczegóły, takie jak wzory tkanin, skrzydła ptaków i życie roślinne.