Zawsze prawdopodobne było starcie Aten ze Spartą. Od czasu ostatecznej klęski Persów w 478 r. p.n.e. różne państwa greckie walczyły o dominację. Ze wszystkich stanów Ateny i Sparta były najlepiej przygotowane do przejęcia władzy. Spartanie były rywalami z kilku powodów:
* Historycznie Spartanie byli przywódcami wojskowymi Greków, a Ateńczycy byli siłą założycielską Ligi Deliańskiej i wykorzystywali tę jednostkę polityczną do budowy imperium.
* Politycznie Ateny były demokracją uczestniczącą, ale Sparta była rządzona przez dominującą arystokrację i miała dwóch królów oraz grupę eforów (nadzorców), którzy kierowali państwem.
* Kulturowo Ateny rozwinęły się w artystyczną stolicę świata greckiego, a Sparta była surową, wojenną cywilizacją, która mocno trzymała się swoich surowych i zdyscyplinowanych zasad.
Ateny i Sparta miały wiele różnic, ale to, co ich łączyło, to agresywna polityka zagraniczna wobec innych greckich miast i miasteczek i zdobywali kontrolę nad coraz większą ich liczbą, kiedy tylko mogli. Podobnie jak Stany Zjednoczone i ZSRR w XX wieku, Ateny i Sparta stały się zbyt duże, aby nie być rywalami. I podobnie jak zimna wojna w ubiegłym stuleciu, każda konfrontacja między rywalami miała potencjał, by być brutalna, ostateczna i mieć ogromny koszt ludzki.